Terug in de tijd

Het is stil in ons kantoor. De collega’s zijn buitenshuis. Er staat een online meeting gepland met Wien Bogaert, de verantwoordelijke voor Audiovisuele kunst in Mooss vzw, Lara Verlinde, assistent curator van Be-Part en kunstenaar Lara Breine. Ieder is op zichzelf geworpen, 4 kleine schermpjes op dat ene grote scherm. Micro’s en camera’s. En vooral niet door elkaar praten. Een echte digitale dialoog met meer dan twee blijft moeilijk.
De online meeting herinnert enerzijds aan de beperkingen van de quarantainetijd. Anderzijds overbruggen we hiermee heel wat afstand. We zoomen in tijdens de middagpauze van Wien, die een week resideert in het vormingscentrum Destelheide in Dworp. Ondenkbaar dat we dit zouden doen in de fysieke ruimte en de reële tijd.

Vandaag staat ook de publicatie de Windstoot over de macht van de beperking op mijn programma. We hebben ons zelf opgelegd de deadline van de tentoonstelling steevast te halen. Het boek moet en zal er liggen. Dit zorgt voor heel wat schrijf-, verzamel- en zoekwerk. Ik ga terug naar de eerste live streaming die we organiseerden in Wit.h op 19.11. 2020. Het thema was ‘kunst en belangeloosheid’. Alles speelde zich af in de tentoonstellingsruimte van Wit.h zonder publiek. Met als titel Zachte, witte tekenhanden was er werk te zien van Erwin Verhofstadt. Een vernissage, maar dan zonder de kunstenaar.

Wat nu schering en inslag blijkt, was toen vrij nieuw.  Het live streamen en de podcasts zijn nu een uitgebreid en creatief terrein geworden in onze sector. Ik herbekijk die eerste keer en voel de spanning op het scherm. We maakten zomaar even een twee uur durende live youtube uitzending met als rode draad het werk van Erwin: ‘Het lijkt alsof Erwin Verhofstadt foto’s maakt met zijn ogen. Ze zijn permanent in beweging. Zijn hoofd is vermoedelijk een onuitputtelijke database van beelden. Die beelden zet hij om in tekeningen en maquettes. Zoals het staccato in zijn taal, zie je een repetitie in zijn beelden. Zijn tekeningen vormen groepen van thema’s: huizenrijen, interieurs, ambachten en objecten. Zo zie je bijvoorbeeld de elektriciteitsman, de biervoerder, de klusjesman, de stofzuiger en de biljarttafel. Die tekeningen maakt hij aan een kleine tafel in het Projectatelier. De maquettes ontstaan in de beslotenheid van zijn kamer. Die zijn bedoeld om weg te geven: ‘ik geef mijn kunstwerken graag cadeau’.

Het moment van de zogenaamde, digitale vernissage is erg ontroerend. Wij staan in Kortrijk en gaan via de camera naar de besloten kamer van Erwin in Lokeren. Hij zit met zijn pet op zijn hoofd en een kop koffie in zijn hand, aan de tafel waar hij zij mooie, intens fragiele maquettes maakt. Dit wordt ongetwijfeld een topper in de Windstoot over de macht van de beperking. De titel is ontleend aan een werk van Spilliaert. Net als Erwin was Spilliaert in zichzelf gekeerd. Altijd opnieuw wordt het verhaal verteld van de maaglijder uit Oostende die ’s nachts gaat wandelen om de slapeloosheid en de demonen te verdrijven. Hij maakt in 1904 De windstoot. Op dat werk staat een meisje in stilte de longen uit haar lijf te schreeuwen. De wind blaast speels door haar haar en haar rok.

ik geef mijn kunstwerken graag cadeau