In het magazine De Windstoot laten we kunstenaars en experten aan het woord over de context van deze artistieke expeditie. Foto: John Baldessari.
Maar het is aan onze generatie en aan die van de volgende om ons recht op te eisen om de balans op te maken van dit erfgoed en om verder hierover te reflecteren.
Een echte, gelijkwaardige integratie (in de zin van inclusie) van outsiderkunst in de kunstwereld zal enkel mogelijk zijn wanneer wij onze opvatting over kunst in het algemeen hebben verruimd. Curatoren moeten in hun projecten openstaan voor de rijkdom van alternatieve boodschappen, hoe weerbarstig en afwijkend die ook mogen lijken, voor andere percepties van de realiteit.
In een ideale wereld zouden organisaties als Wit.h en Museum Dr. Guislain niet moeten bestaan – ‘outsiderkunst’ zou als genre geen bestaansrecht moeten hebben en gewoon ‘kunst’ zijn. Het komt erop aan een context te creëren waarin de werken scriptible kunnen zijn.
Ongetwijfeld hebben in alle tijden mensen al op verschillende snelheden geleefd. Maar is het in onze tijd misschien moeilijker geworden om je eigen snelheid aan te houden? Alsof het beschouwd wordt als afhaken, als niet meer mee kunnen, als falen in plaats van als bewuste keuze?
Eenzelvigheid, mensenschuwte, afkeer van het heden en de momentane werkelijkheid – die als boosaardig wordt ervaren – en het niet kunnen bevatten wat het bestel voorstelt, dat alles wijst eerder op een levenslange dolage, een dwaaltocht vol wee in de boze buitenwereld, dan dat het met een drang naar het kluizenaarschap heeft te maken.
We hebben allemaal een lichaam en naaktheid binnen mijn werk staat dan ook symbool voor kwetsbaarheid. Daarom beeld ik mijn protagonisten af op een blootgestelde en onopgesmukte, ironische en komische manier, doordrenkt van een drastisch realisme dat vaak erg vervormd en onwaar blijkt te zijn in de digitale wereld.
Ik begreep niet waar mijn preutse reactie vandaan kwam. Later las ik in de krant dat het koppeltje wettelijk niet mag trouwen. Dat de expeditie (on)macht streeft naar een cultuur van gelijkwaardigheid is dus niet alleen hartverwarmend maar ook noodzakelijk. Alleen door te luisteren naar elkaar, kunnen we van elkaar leren.
Misschien is het wel zo dat deze kunstenaars vooral de beperkingen, de tekortkomingen van de samenleving en dus van onszelf blootleggen? Zit daar een ‘lastigheid’ in omdat het ons (net zoals corona trouwens) confronteert met onze eigen kwetsbaarheid of tekortkomingen? Als samenleving, en als individu.